Na czym polega dwujęzyczność u dzieci i dlaczego warto uczyć dziecko drugiego języka od pierwszych lat życia? Bilingwizm to perspektywa lepszej pracy, nauki za granicą i możliwość porozumienia się z większą liczbą osób – ale nie tylko, ponieważ nauka dwóch języków jednocześnie ma też wpływ na charakter i postrzeganie świata przez dziecko. Jak wychować dziecko dwujęzyczne w Polsce? Czy istnieją od tego specjalne szkoły?
Znajomość języków obcych jest bardzo pomocna w życiu: otwiera drzwi do lepszej pracy, ułatwia komunikację z innymi, poszerza horyzonty. O wiele gorzej jest z nauką! Czy pamiętasz zapamiętywanie długiej listy słówek? Wkuwanie zasad gramatycznych, których i tak nie dawało się nigdzie zastosować? Czytanie i pisanie tekstów z pomocą słownika? Każdy z nas to przechodził. To jeden z powodów, dla którego coraz więcej rodziców stawia na naukę dwóch języków już od pierwszych tygodni / miesięcy życia, ponieważ dwujęzyczność to klucz, który Ty także możesz dać swojemu dziecku. Klucz, który otworzy każde drzwi.
Czym jest dwujęzyczność dzieci?
Aby odpowiedzieć sobie na to pytanie, zastanów się, jak wyglądała Twoja nauka języka polskiego. Mama nie tłumaczyła Ci, jakie są przypadki, czasy, czy jak zbudowane jest zdanie podrzędne. Małe dzieci uczą się mówić, naśladując rodziców. Poznają pierwsze słowa, potem zdania, a z czasem intuicyjnie potrafią płynnie porozumiewać się z innymi. Wyobraź sobie teraz, że podobnie poznajesz na przykład język angielski i potrafisz się nim posługiwać w swobodny, naturalny sposób. Na tym polega dwujęzyczność – umiejętność, którą dziecko nieświadomie nabywa we wczesnym okresie swojego dzieciństwa.
Zalety dwujęzyczności dzieci
Dwujęzyczność dzieci to same korzyści – zarówno w okresie dzieciństwa, jak i w dorosłym życiu. Posługiwanie się dwoma językami na wysokim poziomie to zdolność, która przekłada się na namacalną wartość na rynku pracy. W czasach internetu komunikacja z innymi ludźmi, oddalonymi o setki kilometrów, to codzienność. Naturalność w rozmowie jest natomiast wysoko ceniona. Swoboda w języku otwiera też drzwi do zagranicznych uczelni, pozwala skupić się na nauce, a nie tłumaczeniu notatek i wykładów.
A co jeśli chodzi o pozostałe zalety dwujęzyczności dzieci? Okazuje się, że takie maluchy cechuje większa kreatywność, szybciej się uczą, a myślenie przyczynowo-skutkowe sprawia im mniejszą trudność. Bilingwinizm buduje też pewność siebie oraz poczucie własnej wartości. Szersze horyzonty i większy wysiłek w czasie nauki skutkują lepszym rozwojem intelektualnym, a to przekłada się również na lepsze rozumienie świata wokół nas.
Dwujęzyczność u dzieci to także większa tolerancja wobec świata, ponieważ drugi język staje się dla nich kolejną perspektywą, poprzez którą postrzegają swoje otoczenie – że pies to także dog lub Hund – a co za tym idzie: nie ma jednej słusznej drogi postrzegania, a tym samym maluch jest bardziej obiektywny.
Ponadto warto wspomnieć o tym, że dwujęzyczność rozwija nasz umysł przez całe życie – umiejętność posługiwania się kilkoma językami ma korzystny wpływ na naszą pamięć i inteligencję. Istnieją badania, które dowodzą, że osoby dwujęzyczne rzadziej borykają się z chorobami o podłożu neurodegradacyjnym, takimi jak np. demencja.
Dwujęzyczność dzieci – mity i obawy
Obok zalet zawsze są też pewne obawy. Choć powyższa perspektywa kusi, z pewnością martwisz się, czy Twoje dziecko na tym nie ucierpi. Naturalnym wydaje się, że nauka aż dwóch języków w dzieciństwie opóźni rozwój mowy, czytania i pisania. Jednak okazuje się, że odsetek takich przypadków jest niewielki (taki sam jak w przypadku dzieci jednojęzycznych) i nie ma on związku z równoczesną nauką języków, natomiast widoczne są różnice jakościowe. Choć zdarza się, że nauka mówienia trwa dłużej, to dzieci dwujęzyczne mówią po prostu lepiej, używając większej liczby słów i jaśniej formułując swoje myśli. Warto też zaznaczyć, że mitem jest to, że nauka drugiego języka może zubożyć język ojczysty.
Jak wychować dziecko dwujęzyczne?
W czasach globalnej wioski często zdarza się, że każde z rodziców pochodzi z innego państwa. Jeśli przy swoim dziecku będą się porozumiewać w obu językach, to ich pociecha od urodzenia będzie poznawać słowa, zdania, a w końcu zacznie swobodnie mówić w dwóch językach i w obu będzie czuła się zupełnie naturalnie.
Jeśli jednak w Twojej rodzinie nie ma żadnego obcokrajowca, nie znaczy to, że Twoja pociecha jest na straconej pozycji. Wychowywanie dziecka dwujęzycznego może być też świadomą decyzją, podjętą z myślą o jego przyszłości. Jest to z pewnością doskonała lokata złożona nie w złocie, ale w czymś dużo cenniejszym, bo w umiejętnościach Twojego potomka.
Istnieje kilka metod, by wychowywać dzieci dwujęzyczne. Jedną z najpopularniejszych jest dwujęzyczność zamierzona. Wówczas jeden z rodziców porozumiewa się z dzieckiem w języku obcym, mimo że nie jest rodzimym użytkownikiem tego języka. I wcale nie musi on posługiwać się tym językiem na poziomie zaawansowanym. To co jest istotne, to aby robić to systematycznie, konsekwentnie i tak wcześnie, jak to tylko możliwe. Nie można też zapominać o innej ważnej zasadzie – języka należy uczyć w sposób użyteczny. Nie chodzi o to, żeby powtarzać w kółko jakieś słowa, licząc na to, że dziecko je zapamięta. Z dzieckiem należy rozmawiać, pokazać mu, że język ma moc, że można dzięki niemu wyrazić swoje potrzeby, emocje, zdanie.
A co jeśli chodzi o akcent? W dobie internetu dostęp do obcojęzycznych bajek czy piosenek jest na wyciągnięcie ręki – ale uwaga, nie należy ich traktować jako zamiennika kontaktu z drugim człowiekiem, zupełnie nie tędy droga. Są to materiały wyłącznie pomocnicze. Co w takim razie jest pomocne jeśli chodzi o naukę poprawnego akcentu czy wymowy? Szkoły językowe dla dzieci, gdzie zajęcia prowadzone są przez native speakerów. Najlepszym przykładem są nasze kursy językowe dla dzieci.
Ważne, by dziecko od samego początku miało stały kontakt z językiem obcym. Nie zawsze jest to jednak możliwe. Jeśli ani Ty, ani Twój partner nie znacie języka obcego, to także warto rozważyć zapisanie dziecka do szkoły językowej, gdzie otrzymacie odpowiednie wsparcie merytoryczne oraz dydaktyczne w zakresie odpowiedniego nauczania w domu. Przydatne mogą się też okazać książki opisujące na czym polega dwujęzyczność dzieci oraz jakie metody warto stosować we własnym zakresie.
Szkoła dwujęzyczna – pełne zanurzenie w języku
W naszej szkole językowej zajęcia dla dzieci (zresztą dla dorosłych także) prowadzą native speakerzy. Pozwala to zastosować metodę total immersion, czyli pełnego zanurzenia w języku. Najprościej mówiąc, Twoje dziecko na zajęciach ma ciągły kontakt językiem obcym, używanym przez rodzimych użytkowników. Pozwala to przyswoić poprawny akcent i swobodę oraz intuicyjność użycia języka. I w tej sposób szkoła pełni rolę trzeciego rodzica, który posługuje się innym, obcym językiem.
Jednak zajęcia w naszej szkole to nie tylko rozwój umiejętności lingwistycznych, lecz także okazja do tego, by dziecko obcowało z innymi maluchami, które często pochodzą z różnych krajów, mają obcojęzycznych rodziców. Dzięki temu uczą się o innych kulturach, poznają ich tradycje, nabywają naturalnej tolerancji.
Jeśli interesuje Cię dwujęzyczność dzieci i masz jakiekolwiek pytania, np. odnośnie programu nauczania, skontaktuj się z nami. Chętnie odpowiemy i umówimy się na zwiedzanie naszych bajecznych sal, aby Twoje dziecko mogło się samo przekonać, że zajęcia językowe w szkole to super zabawa, a nie przykry obowiązek.